Z dniem 1 czerwca 2025r. zmieniły się przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców. W chwili obecnej, zatrudnienie obywateli spoza Unii Europejskiej odbywa się na podstawie ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa wprowadziła szereg istotnych zmian, o których należy pamiętać.
W niniejszej artykule przedstawimy najważniejsze obowiązki związane z podjęciem pracy przez obywatela spoza UE oraz wskażemy, jakie mogą być nałożone kary za zatrudnianie cudzoziemców na podmiot, który nie dopełni formalności.
Zgodnie z nową ustawą, każdy kto nielegalnie powierza pracę cudzoziemcowi, podlega karze grzywny. Wysokość przedmiotowej kary została ściśle określona w przepisach i wynosi od 3000 zł do 50 000 zł. Również karze grzywny do 50 000 zł podlega podmiot, gdy doprowadza cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy dzięki wprowadzenia cudzoziemca w błąd, wyzyskania błędu, wykorzystania zależności służbowej lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.
Ustawodawca przewidział liczne obowiązki wynikające z zatrudnienia cudzoziemców, w tym między innymi obowiązek, który w przypadku oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemców wchodzi w życie już od 1 lipca br., zaś w przypadku zezwoleń o pracę będzie obowiązywał od 1 sierpnia br. W razie niespełnienia wymagań wynikających z ustawy, organy będą uprawnione do nakładania wysokich kar pieniężnych na przedsiębiorców.
Elektroniczny wniosek
Od 1 czerwca 2025 roku wszystkie sprawy dotyczące zatrudniania cudzoziemców należy załatwić w formie online, przez portal Praca.gov.pl. Dotyczy to między innymi:
- składania wniosków o zezwolenie na pracę
- zgłaszania oświadczeń o powierzeniu pracy
- przesyłania wymaganych dokumentów i załączników do wniosków.
W sytuacji, gdy wniosek zostanie złożony w inny sposób pozostawia się go bez rozpoznania.
Obowiązek zawarcia umowy z cudzoziemcem
Zgodnie z wprowadzonymi już wcześniej zasadami, powierzenie pracy cudzoziemcowi w większości przypadków wymaga zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej przed dopuszczeniem go do pracy.
Jeżeli umowa będzie sporządzona w języku polskim, a cudzoziemiec nie posługuje się językiem polskim, podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi przed podpisaniem umowy przedstawia cudzoziemcowi treść tej umowy na piśmie w wersji dla niego zrozumiałej i przechowuje ją przez okres 2 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym stosunek prawny będący podstawą zatrudnienia cudzoziemca uległ rozwiązaniu lub wygasł. Niespełnienie tego obowiązku będzie wiązało się z nałożeniem kary grzywny od 1000 zł do 3000 zł.
Przesłanie umowy o pracę do organów
Przed rozpoczęciem pracy wymaganym jest przesłanie kopii umowy z cudzoziemcem do urzędu, który wydał zezwolenie lub przyjął oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Należy tego dokonać również za pośrednictwem portalu Praca.gov.pl.
System teleinformatyczny zostanie dostosowany do nowego obowiązku od:
- 1 lipca 2025 roku – w przypadku oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi i zezwoleniu na pracę sezonową
- 1 sierpnia 2025 roku – w przypadku zezwolenia na pracę.
A zatem, już od 1 lipca br. podmiot który zatrudnia obywatela spoza UE do pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi ma obowiązek przesłać kopie zawartej umowy do organów. W przypadku pracy wykonywanej na podstawie zezwolenia na pracę, taki obowiązek wejdzie w życie od 1 sierpnia br.
Co ważne, nieprzesłanie kopii umowy z cudzoziemcem do organu przed rozpoczęciem pracy, będzie wiązało się z karą grzywny w wysokości od 1000 zł do 3000 zł.
Powiadomienia o niepodjęciu, przerwaniu lub zakończeniu pracy
Na podstawie ustawy, podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi powiadamia organ, który wydał zezwolenie na pracę, jeżeli:
- cudzoziemiec nie podjął pracy w okresie 2 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę;
- cudzoziemiec przerwał pracę na okres przekraczający 2 miesiące;
- cudzoziemiec zakończył pracę wcześniej niż 2 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę
Ustawodawca przewidział karę grzywny w przypadku nie powiadomienia organów o w/w okolicznościach. Opiewać będzie ona na kwotę nie niższą niż 500 zł.
Brak potrzeby zmiany zezwolenia – ale obowiązek powiadomienia
Treść przepisów ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej określa przypadki kiedy zmiana lub wydanie nowego zezwolenia na pracę nie są wymagane. Ma to miejsce w sytuacji, gdy:
- nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca pobytu stałego, nazwy lub formy prawnej:
– podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi,
– podmiotu, do którego pracownik jest delegowany przez podmiot zagraniczny
– pracodawcy użytkownika; - nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
- nastąpiła zmiana nazwy stanowiska pracy bez zmiany zakresu obowiązków cudzoziemca.
Niemniej jednak koniecznym jest, aby podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi powiadomił organ, który wydał zezwolenie na pracę, o okolicznościach, o których mowa powyżej. W razie nie dopełnienia tego obowiązku, może zostać nałożona kara grzywny w wysokości nie niższej niż 500 zł.
Powiadomienie starosty przy oświadczeniu
Przepisy również nakładają określone obowiązki na polskie podmioty powierzające pracę cudzoziemcowi, którego oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi zostało wpisane do ewidencji oświadczeń. Taki podmiot ma obowiązek powiadamiać starostę, który dokonał wpisu, o:
- podjęciu pracy przez cudzoziemca – w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy;
- niepodjęciu pracy przez cudzoziemca – w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia pracy określonego w ewidencji oświadczeń.
Poza wskazanymi sytuacjami, polski podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi, którego oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi zostało wpisane do ewidencji oświadczeń, ma obowiązek również powiadamiać starostę, który dokonał wpisu, iż cudzoziemiec nie podejmie pracy lub zakończył pracę przed dniem zakończenia pracy określonym w tym oświadczeniu.
Natomiast, gdy podmiot nie dopełni powyższych obowiązków lub przekaże nieprawdziwe informacje o podjęciu, niepodjęciu lub zakończeniu pracy przez cudzoziemca na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, podlega karze grzywny od 500 do 5000 zł.
Podsumowanie – konsekwencje, terminy, kary za zatrudnianie cudzoziemców
Zmiana przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców nałożyła na przedsiębiorców szereg wymogów. Jednym z nowych obowiązków, który wchodzi w życie już od 1 lipca 2025r. jest konieczność przesyłania umowy zawartej z obywatelem spoza UE do organów. Wszystkich formalności należy w chwili obecnej dokonać online, na stronie praca.gov.pl., a ich niespełnienie może wiązać się z nałożeniem wysokich kar.
Autor artykułu: Kancelaria KOBEN – kancelaria pomaga przedsiębiorcom w zatrudnianiu cudzoziemców, udzielając niezbędnych porad prawnych i przekazując najnowsze informacje dotyczące zmian w przepisów. Więcej informacji na stronie internetowej koben.pl