Czym są sieci 5G 700 MHz? Dlaczego ta, niezbyt wysoka częstotliwość, jest tak ważna i co zyskujemy w miarę, jak operatorzy będą wykorzystywać łączność tego typu?
Pasmo 700 MHz w kontekście technologii 5G to temat, który – choć może wydawać się technicznym szczegółem – ma ogromne znaczenie dla przyszłości sieci mobilnych. W rzeczywistości to właśnie ta częstotliwość może przesądzić o tym, jak szeroko i równomiernie rozwinie się infrastruktura 5G w krajach takich jak Polska. Częstotliwość 700 MHz (w praktyce obejmująca zakres od 694 do 790 MHz), została uwolniona dla usług mobilnych po wcześniejszym wykorzystaniu jej przez naziemną telewizję cyfrową DVB-T i zastąpienie jej przez DVB-T2. Dzięki dobrym adekwatnościom propagacyjnym – zwłaszcza dużemu zasięgowi i zdolności przenikania przez przeszkody – jest świetna do zapewnienia sygnału na rozległych terenach, w tym poza dużymi aglomeracjami.
Znaczenie tego pasma wynika przede wszystkim z jego roli w budowaniu powszechnego zasięgu. Tam, gdzie pasma wyższe, takie jak 3,6 GHz, oferują dużą przepustowość, ale mają ograniczony zasięg, 700 MHz umożliwia dotarcie z sygnałem do terenów wiejskich, peryferyjnych i trudnych topograficznie. Dzięki temu możliwe staje się stworzenie fundamentu dla szerokozasięgowej sieci 5G, która obejmie nie tylko miasta, ale również obszary do tej pory cyfrowo wykluczone. To szczególnie ważne w kontekście równomiernego dostępu do usług cyfrowych, zdalnej edukacji, opieki zdrowotnej na odległość czy inteligentnego transportu.
Technologia 5G w paśmie 700 MHz nie służy osiąganiu spektakularnych prędkości przesyłu danych – jej głównym atutem jest zasięg i niezawodność. Dlatego operatorzy mobilni traktują ją jako warstwę podstawową w tzw. architekturze warstwowej 5G, na której opierają bardziej zaawansowane warstwy odpowiadające za dużą przepustowość w gęsto zaludnionych obszarach. Jednocześnie pasmo to może być wykorzystywane do budowy zamkniętych, prywatnych sieci dla kolei, energetyki, służb ratunkowych czy administracji – wszędzie tam, gdzie liczy się ciągłość i bezpieczeństwo komunikacji.
Technologia 5G działająca w paśmie 700 MHz może zapewnić prędkości pobierania danych rzędu 100–300 Mb/s w typowych warunkach użytkowania. W idealnych warunkach laboratoryjnych możliwe są prędkości dochodzące do 500 Mb/s, ale w praktyce są one rzadko osiągane – głównie ze względu na szerokość kanału, która w tym paśmie wynosi zwykle tylko 2×10 MHz (czyli 20 MHz łącznie), co stanowi dość ograniczoną „autostradę” danych w porównaniu z wyższymi pasmami 5G. Dla porównania, pasma 3,6 GHz z ich prędkościami 1 Gb/s i więcej są zdecydowanie szybsze.
Technologia | Download (Mb/s) | Upload (Mb/s) | Opóźnienie (ms) | Częstotliwość (MHz/GHz) | Zasięg (km) |
2G (EDGE) | 0.1–0.2 | 0.05–0.1 | 300–600 | 900 / 1800 MHz | ~35 |
3G (UMTS/HSPA+) | 2–10 | 1–5 | 100–200 | 2100 MHz | ~5–8 |
4G (LTE) | 30–150 | 10–50 | 30–50 | 800 / 1800 / 2600 MHz | ~2–5 |
5G (3,6 GHz) | 500–1000+ | 50–100+ | 10–20 | 3.4–3.8 GHz | ~0.5–1 |
5G (700 MHz) | 100–300 | 20–50 | 15–40 | 700 MHz | ~10–15 |
Wdrożenie 5G w paśmie 700 MHz nie obywa się jednak bez wyzwań. W wielu krajach, w tym w Polsce, procesy regulacyjne, spory dotyczące refarmingu częstotliwości oraz uzgodnienia międzynarodowe prowadziły do opóźnień w przetargach i wdrażaniu tej technologii. Dodatkowo, niższe pasma – choć efektywne zasięgowo – mają ograniczoną pojemność, dlatego nie zastąpią innych zakresów w obsłudze dużego ruchu danych. Mimo tych ograniczeń, 700 MHz to pasmo najważniejsze dla powszechnego i efektywnego rozwoju sieci 5G.
Dzięki wprowadzeniu sieci 5G 700 MHz dochodzi niejako do pełniejszej ewolucji – łączność w szczególnie odosobnionych lokalizacjach była (i w większości wciąż jest) realizowana dzięki sieci 3G, a nawet, gdzieniegdzie, 2G (Edge). Druga z wymienionych technologii nie nadaje się już dziś, ze względu na wyjątkowo niską szybkość (od 40 do 100 kb/s), adekwatnie do niczego. Mieszkając w dużym mieście łatwo zapomnieć, iż są miejsca, gdzie jest to do dziś jedyny typ dostępnej łączności. Sam doświadczyłem tego niedawno podczas podróży pociągiem z Poznania do Kołobrzegu – gdzieś w okolicach Szczecinka na ekranie mojego telefonu pojawiła się ikonka “E”, dawno już zapomniana. Tymczasem niedługo Edge zniknie z infrastruktury operatorów, a w jego miejsce wejdzie właśnie 5G w paśmie 700 MHz.
To natomiast oznacza zapewnienie, może nie spektakularnej prędkości, ale zdecydowanie przewyższającej to, co oferowały sieci 3G (w tym 3,5G i HSPA+), o antycznym już 2G Edge choćby nie wspominając. Prędkość dostępna w sieci 5G 700 MHz umożliwia zdecydowaną większość tych zadań, które wykorzystujemy na co dzień w telefonach (np. oglądanie filmów na serwisach streamingowych, słuchanie muzyki czy audiobooków). Na tej generacyjnej zmianie zyskamy wszyscy, bo każdy czasem wybierze się w typowo turystyczne (a więc i często oddalone) regiony kraju. Stąd wdrożeniom 5G 700 MHz w Polsce powinniśmy wszyscy kibicować.