Nowa era kontroli transportu w Czechach – od 1 lipca 2025 roku

Na 1 lipca 2025 roku zapowiedziano w Czechach start funkcjonowania nowej jednostki – Inspekcji Transportu Drogowego (INSID). Jej utworzenie umożliwiała nowelizacja czeskich przepisów, która w połączeniu z zakupem najnowocześniejszego wyposażenia oznacza początek nowej ery w kontroli transportu u naszego południowego sąsiada.

Spis treści:

• INSID – nowa Inspekcja Transportu Drogowego
• Nowe narzędzia i technologia kontroli
• Skutki dla przewoźników: nowe obowiązki i ryzyka

fot. GOV.pl

INSID – nowa Inspekcja Transportu Drogowego

INSID to nowa, wyspecjalizowana jednostka powołana przez czeskie Ministerstwo Transportu. Jej zdaniem będzie nadzór nad transportem drogowym, przez co zastąpi dotychczasowe zespoły kontrole, które działały wspólnie z policją i służbą celną.

INSID będzie mogła działać samodzielnie, co wymagało nowelizacji czeskich przepisów. W efekcie zmian nowa jednostka uzyskała uprawnienia do przeprowadzania kontroli nie tylko na drogach, ale także w siedzibach firm transportowych oraz możliwość wydawania decyzji administracyjnych na miejscu. W celu zwiększenia skuteczności formacji na jej potrzeby zakupiono najnowsze wyposażenie.

Nowe narzędzia i technologia kontroli

Nowa formacja została wyposażona w 21 specjalistycznych pojazdów VW Crafter, które funkcjonować będą jako mobilne centra inspekcyjne. W praktyce każdy z nich jest stacją kontroli na kołach, zaprojektowaną z myślą o efektywności i precyzji działań. Na pokładzie tych pojazdów znajdują się między innymi:

• systemy DSRC (Dedicated Short Range Communication) umożliwiające zdalny odczyt danych z tachografów cyfrowych bez konieczności zatrzymywania pojazdu, co pozwala na selektywną kontrolę tylko tych trucków, które wzbudzą podejrzenia,
• moduły ważenia dynamicznego, pozwalające na ważenie pojazdów w ruchu, również bez przerywania ich jazdy. Korzysta się z nich do ujawniania przeciążeń i nieprawidłowości w rozłożeniu ładunków,
• detektory UV do autentykacji dokumentów przewozowych, identyfikacyjnych i banknotów, które pozwalają wykrywać fałszerstwa,
• systemy bezpośredniego dostępu do baz danych, dzięki którym możliwa będzie weryfikacja w czasie rzeczywistym danych o przewoźniku, pojeździe i kierowcy.

Takie wyposażenie umożliwi INSID szybsze i dokładniejsze przeprowadzanie kontroli, bez zbędnego przerywania pracy kierowców. W tabeli poniżej prezentujemy porównanie dotychczas funkcjonującego systemu kontroli drogowych w Czechach do modelu, który zacznie obowiązywać od 1 lipca 2025 r.

Tabela 1. Porównanie obecnego systemu z INSID.

Skutki dla przewoźników: nowe obowiązki i ryzyka

Inspektorzy INSID otrzymają uprawnienia, które do tej pory zarezerwowane były dla policji lub wymagały postępowań administracyjnych. Chodzi na przykład o prawo do zatrzymywania pojazdów bez udziału policji czy możliwość nakładania mandatów i kar na miejscu, bez oczekiwania na decyzję urzędu.

W przypadku poważnych naruszeń (np. jazda bez ważnego przeglądu, naruszenia czasu pracy czy przeciążenia) INSID będzie mogła także odebrać dokumenty oraz tablice rejestracyjne. Natomiast w sytuacjach wymagających dalszego postępowania, inspektor INSID będzie mógł na miejscu pobrać kaucję finansową. Może to szczególnie dotkliwie uderzyć w zagranicznych przewoźników.

Jednak najbardziej dotkliwą zmianą wydaje się podniesienie aż o 43% górnej granicy kary finansowej za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących czasu pracy kierowców – z 350 tys. do 500 tys. koron, czyli ok. 85 tys. zł. Przy czym kary będą mogły być nakładane szybciej, choćby na miejscu, podczas kontroli. Dodatkowo INSID zapowiada brak tolerancji dla poważnych naruszeń i objęcie szczególnym nadzorem wykroczeń takich jak przeciążenia, fałszowanie danych z tachografów oraz nielegalny przewóz towarów niebezpiecznych.