3 tygodni temu
W ostatnich trzech miesiącach ubiegłego roku odnotowano wzrost stawek w transporcie drogowym. Nie ma jednak wątpliwości, iż nie jest to jednoznaczny prognostyk polepszenia sytuacji w branży. W tym artykule sprawdzamy, jak zmieniły się stawki na popularnych trasach i wyjaśniamy, dlaczego eksperci studzą optymizm przewoźników.
Spis treści:
- Jak wzrosły stawki w IV kwartale 2024 r?
- Brak sygnałów ożywienia popytu
- Wysokie koszty podnoszą stawki
Jak wzrosły stawki w IV kwartale 2024 r?
Praktycznie w całym 2024 roku stawki spotowe i kontraktowe spadały, ale ostatni kwartał ubiegłego roku przyniósł ich wzrosty niemal w całej Europie. Jak podaje Polski Instytut Transportu Drogowego (PITD) indeks cen kontraktowych osiągnął 128,9 pkt, co oznacza wzrost o 2,8 pkt kwartał do kwartału. Indeks spotowy wzrósł w tym okresie znacznie mniej, bo tylko o 0,5 pkt do 123,9 pkt. Co więcej, pomimo wzrostu cen frachtu, zarówno stawki spotowe, jak i kontraktowe są niższe niż w analogicznym okresie w 2023 r. odpowiednio o 1 pkt i 1,4 pkt.
PITD opublikował informacje na temat stawek w ostatnim kwartale ubiegłego roku na najpopularniejszych trasach. Prezentujemy je w poniższej tabeli:
| Trasa | Typ stawki | Średnia stawka | Stawka za km | Zmiana kwartalna | Zmiana roczna |
| Warszawa → Duisburg | Kontraktowa | 1646 EUR | 1,52 EUR/km | 0,023 | 0,084 |
| Warszawa → Duisburg | Spotowa | 1810 EUR | 1,68 EUR/km | 0,033 | 0,094 |
| Duisburg → Warszawa | Kontraktowa | 1235 EUR | 1,14 EUR/km | 0,074 | 0,073 |
| Duisburg → Warszawa | Spotowa | 1447 EUR | 1,34 EUR/km | 0,01 | 0,101 |
| Duisburg → Lille | Kontraktowa | 680 EUR | 2,25 EUR/km | 0,053 | -8,70% |
| Duisburg → Lille | Spotowa | 694 EUR | 2,30 EUR/km | 0,008 | -5,20% |
| Lille → Duisburg | Kontraktowa | 507 EUR | 1,68 EUR/km | 0,05 | 0,021 |
| Lille → Duisburg | Spotowa | 581 EUR | 1,92 EUR/km | 0,068 | 0,08 |
| Madryt → Paryż | Kontraktowa | 1458 EUR | 1,15 EUR/km | 0,035 | -5,00% |
| Madryt → Paryż | Spotowa | 1484 EUR | 1,17 EUR/km | 0,045 | -2,10% |
| Paryż → Madryt | Kontraktowa | 1803 EUR | 1,42 EUR/km | 0,031 | 0,06 |
| Paryż → Madryt | Spotowa | 1759 EUR | 1,38 EUR/km | -5,10% | -2,30% |
Tabela 1. Stawki transportowe na wybranych trasach europejskich (IV kwartał 2024 r.)
Brak sygnałów ożywienia popytu
Mogłoby się wydawać, iż wzrost stawek transportowych zwiastuje długo wyczekiwanie odbicie w branży. Niestety, eksperci podkreślają, iż nie wynika on ze wzrostu popytu, a przecież to właśnie on napędza sprzedaż. W III kwartale ubiegłego roku PKB Unii Europejskiej wzrósł o marginalne 0,3 % (kw/kw), a sytuację tylko minimalnie poprawia spadająca inflacja oraz postępujące (chociaż nie w Polsce) obniżanie stóp procentowych.
Sygnałów ożywienia próżno szukać także w przemyśle, ponieważ w III kw. ubiegłego roku w skali europejskiej sektor ten zanotował spadek o 0,8% r/r i 0,3% kw/kw. Dwie potęgi przemysłowe, czyli Niemcy i Francja, borykają się ze spadkiem indeksu PMI dla przemysłu, który w grudniu ubiegłego roku wyniósł odpowiednio 41,9 pkt oraz 42,5 pkt (co interesujące w dla Polski wskaźnik ten wynosi 48,2 pkt, a liderem zestawienia jest Hiszpania z PMI dla przemysłu 53,3 pkt).
Wysokie koszty podnoszą stawki
Skoro więc wzrost stawek w transporcie w ostatnim kwartale 2024 r. nie jest zwiastunem odbicia w branży, to co go spowodowało? Rozwiązanie tajemnicy przynosi chociażby rzut oka na liczbę rejestracji nowych pojazdów ciężarowych. W ubiegłym roku w skali europejskiej spadała ona aż o 29%. Jednocześnie w ostatnim kwartale wzrosły praktycznie wszystkie koszty działalności przewoźników, na czele z wynagrodzeniami kierowców, których pomimo tego wg IRU brakuje w Europie aż 500 tys.
Wysokie koszty w połączeniu ze zmniejszonym popytem na usługi i ekstremalnie niską marżą spowodowały wreszcie konieczność podniesienia tej ostatniej. Stąd właśnie wynika wzrost stawek za transport w ostatnim kwartale 2024 roku. Trudno jednak oczekiwać, aby tendencja ta mogła utrzymać się zbyt długo, bez stymulanta w postaci realnego wzrostu popytu. Dlatego właśnie eksperci są zgodni, iż na zauważalne rozpoczęcie wyjeżdżania z kryzysu branża transportowa będzie musiała jeszcze poczekać.
