Zielona logistyka w praktyce. Jak obniżać emisje CO₂ bez strat dla efektywności?

Walka ze zmianami klimatu to dziś nie tylko wyzwanie etyczne, ale także biznesowe. Coraz więcej firm stawia sobie za cel dekarbonizację łańcuchów dostaw – bez rezygnacji z efektywności i konkurencyjności. O tym, jak pogodzić redukcję emisji z realiami operacyjnymi, opowiada Elżbieta Smoleń, Supply Chain Solutions Engineer w Rohlig SUUS Logistics. Wskazuje konkretne rozwiązania, które pozwalają firmom skutecznie ograniczyć ślad węglowy – od optymalizacji procesów, przez intermodal, po biopaliwa i elektryczne ciężarówki.

fot. unsplash.com

Jak zyskać na ekologii?

Wdrażanie rozwiązań ograniczających emisję CO₂ staje się dziś kluczowym elementem strategii rozwoju wielu firm. Coraz więcej organizacji analizuje swoje łańcuchy dostaw w zakresie emisyjności i poszukuje realnych możliwości redukcji śladu węglowego. Zielone inicjatywy to nie tylko odpowiedź na wyzwania klimatyczne, ale również sposób na budowanie przewagi konkurencyjnej. Klienci i partnerzy biznesowi oczekują działań zgodnych z zasadami ESG, a firmy, które je wdrażają, zyskują realne korzyści: wyższe oceny w przetargach i na platformach ratingowych (np. EcoVadis, SupplierAssurance), dostęp do preferencyjnego finansowania (kredyty, dopłaty, subsydia), niższe koszty operacyjne oraz większe zainteresowanie ze strony inwestorów oraz klientów.

Potrzebę dekarbonizacji łańcuchów dostaw potwierdzają także analizy rynkowe. Według Massachusetts Institute of Technology logistyka magazynowa i transportowa odpowiadają dziś za 11% światowych emisji CO2, co sprawia, iż firmy coraz częściej koncentrują swoje działania właśnie w tym obszarze. Z kolei analiza McKinsey pokazuje, iż aż 70% przedsiębiorstw jest gotowych zapłacić więcej za bardziej zrównoważone rozwiązania logistyczne. Dla biznesu najważniejsze jest jednak, aby zielone inicjatywy nie tylko redukowały emisje, ale również wspierały efektywność operacyjną. Dlatego tak ważne jest wdrażanie rozwiązań dopasowanych do specyfiki konkretnej firmy. W Rohlig SUUS Logistics realizowane są takie projekty, w ramach usługi Supply Chain Solutions – analizowane są procesy logistyczne klienta a następnie doradcy zalecają konkretne działania, które łączą cele środowiskowe z biznesowymi.

Optymalizacja dotychczasowych operacji

Pierwszym krokiem w ograniczeniu śladu węglowego w transporcie jest optymalizacja operacji, która może przynieść szybkie i wymierne efekty. Jednym z rozwiązań jest określenie tzw. gravity point, czyli najbardziej optymalnej lokalizacji centrum logistycznego, z uwzględnieniem zakładów produkcyjnych, rynków zapatrzenia i zbytu klienta. To przekłada się na skrócenie tras i zmniejszenie liczby przeładunków. Jednocześnie istotna jest także redukcja pustych kilometrów oraz wykorzystanie potencjału załadunkowego, poprzez łączenie dostaw różnych klientów i zapewnienie ładunków powrotnych.

Efektywne wykorzystanie kolei

Najbardziej zielonym środkiem transportu jest kolej, a rozwiązania intermodalne pozwalają na jej efektywne wykorzystanie. W jaki sposób? W tym frachcie, w całym łańcuchu dostaw, wykorzystujemy jedną jednostkę ładunkową – kontener lub naczepę intermodalną. Pozwala nam to na sprawne zmiany środków transportu bez konieczności przeładowywania, co zwiększa efektywność i bezpieczeństwo operacji. Dlatego intermodal jest optymalnym rozwiązaniem w odwozach i dowozach kontenerów do portów morskich, a także w transporcie międzynarodowym. Wykorzystujemy kolej, na najdłuższych odcinkach lądowych, a na pierwszej i ostatniej mili – auta. To pozwala na szybkie osiągniecie redukcji emisji, bez ponoszenia przy tym wysokich kosztów. Widzimy duże zainteresowanie wśród klientów tą opcją transportową. Warto podkreślić, iż kluczowa dla sprawnych operacji intermodalnych jest odpowiednia infrastruktura – linie kolejowe czy terminale przeładunkowe. Doświadczenie SUUS pokazuje, iż najbardziej efektywne kierunki przewozów zagranicznych to m.in. Włochy, gdzie redukcja emisji CO₂ wynosi ponad 77%, oraz Beneluks – do 82%.

Dzięki rozwiązaniom intermodalnym, w 2024 roku, osiągnięto redukcję emisji CO2 o 66% w porównaniu do realizacji tych przewozów z wykorzystaniem tylko transportu drogowego. Uniknięte emisje odpowiadają takiej ilości CO2, jaką w ciągu roku może pochłonąć ok. 193 067 drzew.

Energia elektryczna i HVO 100 zamiast diesla

Duży potencjał redukcji CO2 stwarza elektryfikacja transportu. Zaawansowanie w jego wykorzystaniu prezentują firmy kurierskie, gdzie mamy do czynienia z raczej lekkimi i niewielkimi przesyłkami oraz krótkimi trasami, w większości realizowanymi w mieście.
Jako SUUS EXPERT korzystamy z pojazdów elektrycznych w dostawach paletowych ostatniej mili. Elektromobilność w tym rozwiązaniu, oprócz redukcji emisji, pozwala na dodatkową elastyczność w planowaniu tras (np. dostawy nocne w miastach, wjazd do stref z ograniczeniami dot. emisji) i jest krokiem w stronę czystszej, cichszej i bardziej zrównoważonej logistyki miejskiej.

Wyzwaniem pozostaje wykorzystanie aut elektrycznych w transporcie ciężkim. Na ten moment to rozwiązanie obarczone jest wieloma ograniczeniami. Główne to niedobory infrastruktury ładowania, krótkie zasięgi oraz wysoki koszt inwestycji w pojazdy. Przy wciąż wysokich kosztach oraz ograniczeniach infrastrukturalnych i technologicznych, fundamentem staje się bliska i długoterminowa kooperacja uczestników łańcucha dostaw. Dlatego w SUUsie, we współpracy z klientami, pracownicy koncentrują się na efektywnym wykorzystaniu ciężarówek elektrycznych, w krótkodystansowych połączeniach wahadłowych (np. pomiędzy magazynem a fabryką) lub projektach dedykowanych. Kluczem jest skorelowanie zasięgu auta z długością trasy i stały, powtarzalny wolumen.

Elektryfikacja to nie wszystko

Obecnie jednym z najefektywniejszych rozwiązań zmniejszających emisje w transporcie drogowym, powszechnie stosowanym już w wielu krajach europejskich, jest HVO100. To syntetyczne biopaliwo drugiej generacji, produkowane z tłuszczów roślinnych i odpadów, którym można w pełni zastąpić tradycyjny olej napędowy w większości nowszych ciężarówek. To rozwiązanie pozwala na redukcję emisji o min. 80% względem oleju napędowego B0., Pewnym ograniczeniem pozostaje infrastruktura tankowania w Polsce dlatego w SUUSie oferowane są dwa modele współpracy. Poza fizycznym wykorzystaniem HVO100 w operacjach, możliwe jest także formalne przypisanie redukcji emisji, potwierdzone certyfikatem.