Pozostałości Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu, gdzie przez niemal 60 lat budowano najsłynniejsze polskie samochody, wreszcie znalazły swoje finalne przeznaczenie. Jak poinformowała Polska Agencja Prasy - decyzją mazowieckiego konserwatora zabytków, zespół budowlany został oficjalnie wpisany do rejestru polskich zabytków. Wpisem objęte zostały:Reklama
brama główna FSO wraz z ogrodzeniembudynek dyrekcjihala kolebkowaczęści hali spawalniczęści hali tłoczni wraz z rampą wjazdowągłówne ciągi komunikacyjne i teren położony przy ul. Jagiellońskiej w Warszawie.
FSO na Żeraniu to wizytówka Polski w dziedzinie motoryzacji
Konserwator zaznaczył, iż przedmiotowy zespół budowlany będący jednocześnie zabytkiem techniki - zakładem przemysłowym - wiąże się z jednym z najważniejszych zakładów produkcji samochodów osobowych w powojennej Polsce. Fabryka Samochodów Osobowych stanowiła bowiem priorytetową inwestycję władz, a jej szybka budowa, skala zakładów i rozplanowanie zespołu, wraz z produkowanymi przez nią pojazdami, stały się wizytówką możliwości produkcyjnych kraju w dziedzinie motoryzacji.
Ostatni pojazd wyjechał z FSO w grudniu 2011 roku
Fabryka Samochodów Osobowych (FSO) zbudowana została od podstaw na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. W latach 1986-2003 w skład FSO wchodził Zakład Samochodów Dostawczych w Nysie. Budowa zakładów zakończyła się późną jesienią 1951 roku. Jej koszt wyniósł 130 mln ówczesnych złotych, a koszt wyposażenia - 250 mln złotych.
6 listopada 1951 roku o godzinie 14 z hali montażowej nr 1 zjechał pierwszy samochód osobowy wyprodukowany w powojennej Polsce nazwany Warszawą M-20. Ostatnia warszawa zjechała z taśm montażowych FSO 30 marca 1973 roku. W ciągu 22 lat wyprodukowano 254 421 sztuk tych samochodów. Dziś jest on rarytasem kolekcjonerskim.
Produkcję w FSO zakończono w grudniu 2011 r., gdy z taśmy zjechał ostatni Chevrolet Aveo. Hale produkcyjne zostały przekształcone na magazyny i hurtownie, mieścił się tam choćby komis samochodowy. Wiele obiektów zostało zburzonych i zachowały się tylko na zdjęciach. Od 2019 r. działała tam prowadzona przez Muzeum Motoryzacji Skarb Narodu oraz Fundację Ochrony Zabytków Przemysłu i Techniki Wystawa Klasyków. W dawnej hali lakierni w szczytowym momencie można było oglądać ponad 300 zabytkowych samochodów, nie tylko tych produkowanych w halach na Żeraniu. Wystawę można było zwiedzać do listopada 2021 r.