1 tydzień temu
Kara za niewłaściwie zabezpieczony ładunek może wynieść choćby 5 tys. euro. To jednak przede wszystkim poważne zagrożenie bezpieczeństwa, które może być powodem aż ¼ wypadków samochodów ciężarowych w UE. W tym artykule przyglądamy się bliżej karom za to wykroczenie w różnych krajach oraz podpowiadamy, na co zwrócić uwagę podczas zabezpieczenia ładunku na czas jego transportu.
Spis treści:
- Odpowiedzialność przewoźnika i kierowcy
- Kary administracyjne w krajach UE
- Normy techniczne w zabezpieczaniu ładunku
- Najczęstsze nieprawidłowości
Odpowiedzialność przewoźnika i kierowcy
Według informacji UE, aż 25% wypadków ciężarówek może być spowodowana nieprawidłowym zabezpieczeniem ładunku. Zgodnie z konwencją CMR oraz regulacjami wielu państw odpowiedzialność spoczywa zarówno na przewoźniku, jak i na kierowcy. W praktyce jednak bardzo często wygląda to tak:
- Załadowca odpowiada za prawidłowe rozmieszczenie ładunku w przestrzeni ładunkowej, w tym m.in. za równomierny rozkład masy, zachowanie środka ciężkości oraz stabilność towaru.
- Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za to, aby proces zabezpieczenia ładunku został wykonany zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami technicznymi. Powinien także zapewnić odpowiedni sprzęt mocujący (certyfikowane pasy, łańcuchy, maty antypoślizgowe, kliny, siatki itp.).
- Kierowca jako osoba wykonująca przewóz odpowiada za sprawdzenie stanu zabezpieczenia ładunku przed wyruszeniem w trasę oraz jego bieżące kontrolowanie (szczególnie po nagłych manewrach – hamowaniu, skręcie, przejeździe przez nierówności).
Kary administracyjne w krajach UE
W Unii Europejskiej egzekwowanie przepisów dotyczących zabezpieczenia ładunku staje się coraz bardziej jednolite, choć zakres kar i tryb kontroli różnią się w zależności od państwa członkowskiego. Z danych branżowych wynika, iż najczęściej kontrolowane są: sposób mocowania, zgodność używanego sprzętu z normami oraz kompletność dokumentacji.
W poniższej tabeli porównawczej prezentujemy kary za nieprawidłowe zamocowanie ładunku w wybranych państwach UE.
| Kraj | Maksymalna kara dla przewoźnika | Kara dla kierowcy | Organ kontrolny | Komentarz |
| Niemcy | do 5 000 € | 120€ | BALM, BAG | Inspektorzy mogą wymagać obliczeń sił mocowania zgodnych z EN 12195‑1. Brak dokumentacji może skutkować nie tylko mandatem, ale też czasowym zatrzymaniem pojazdu. |
| Francja | do 750 € | 135€ | DREAL, Policja | Wzmożone kontrole na parkingach autostradowych, szczególnie w regionach przygranicznych. Wymagana zgodność z europejskimi normami technicznymi. |
| Włochy | do 338 € | – | Polizia Stradale, Motorizzazione | Dokumentacja techniczna nie jest obowiązkowa, ale silnie rekomendowana. Brak jej może obniżyć skuteczność odwołania od mandatu. |
| Holandia | ok. 370 € | – | Inspectie Leefomgeving en Transport | Szczególny nacisk na zgodność pasów i punktów mocowania z normą EN 12640. Możliwe wezwania do usunięcia usterek na miejscu. |
| Rumunia | ustalane indywidualnie | – | ARR, Policja | Kontrole często koncentrują się na pojazdach zagranicznych. Weryfikowane są fotodokumentacja i certyfikaty używanych elementów mocujących. |
| Austria | do 5 000 € | od 35 € wzwyż | Polizei, Landesverkehrsabteilung | Mandaty są stopniowane w zależności od ryzyka spowodowanego nieprawidłowym zabezpieczeniem. Możliwość zakazu dalszej jazdy. |
| Hiszpania | do 4 001 € | 200–500 € | Guardia Civil, DGT | Mandaty mogą być wystawiane zarówno przez policję, jak i jednostki transportowe. Kwalifikacja przewinienia zależy od kontekstu – błąd proceduralny vs. zagrożenie bezpieczeństwa. |
| Belgia | od 150 do 1 000 € | od 150 € | SPF Mobilité, Policja drogowa | Podobnie jak w Hiszpanii, inspekcje mają charakter administracyjno-karny. Możliwe są kontrole celowane przy powtarzających się naruszeniach. |
| Polska | do 3 000 zł (sąd), 500 zł (mandat) | 200–500 zł | ITD, Policja | Choć mandaty są niższe niż na Zachodzie, możliwe jest wszczęcie postępowania sądowego i wpis do rejestru naruszeń transportowych. |
Tabela 1. Kary za nieprawidłowe zabezpieczenie ładunku w wybranych krajach UE.
Normy techniczne w zabezpieczaniu ładunku
Właściwe zabezpieczenie ładunku musi być zgodne z określonymi normami technicznymi, czyli:
- EN 12195-1 – określa sposób obliczania sił mocowania (metoda LC/SHF/STF), wymagany współczynnik tarcia oraz kryteria stabilności. Kluczowa przy opracowywaniu dokumentacji załadunkowej oraz w procesach audytu.
- EN 12195-2/3 – definiuje wymagania dotyczące pasów i łańcuchów mocujących: minimalna wytrzymałość, oznaczenia, warunki użytkowania. Ich zgodność musi być potwierdzona tabliczką znamionową lub certyfikatem producenta.
- EN 12640 – dotyczy konstrukcji punktów mocowania w pojazdach (haków, uchwytów, oczek). Norma wskazuje nie tylko rozmieszczenie i liczbę punktów, ale też ich nośność – co ma bezpośredni wpływ na prawidłowe rozłożenie sił mocujących.
- EN 12642 – odnosi się do wytrzymałości nadwozi (np. naczep kurtynowych) i ich przydatności do wspomagania mocowania. Szczególne znaczenie ma tu różnica pomiędzy klasą L (standard) a XL (wzmocniona konstrukcja) — wymóg istotny w przypadku przewozu ładunków o dużej masie lub nieregularnym kształcie.
Zastosowanie tych norm jest wymagane nie tylko przez inspekcje transportowe, ale również coraz częściej przez partnerów handlowych (np. operatorów logistycznych, koncerny produkcyjne), którzy uwzględniają je w swoich procedurach audytowych, SLA i specyfikacjach transportowych.
Najczęstsze nieprawidłowości
Wśród najczęściej występujących błędów w zakresie zabezpieczania ładunku, pojawia się nieprawidłowe wykorzystanie pasów i użycie uszkodzonych lub niecertyfikowanych elementów mocujących. Warto pamiętać, iż również certyfikowany pas, ale z nieczytelną etykietą znamionową lub bez niej, uznawany jest za model bez atestów.
Często zdarza się także, iż przewoźnik nie jest w stanie przedstawić obliczeń sił mocowania zgodny zgodnych z EN 12195‑1 ani potwierdzić zgodności elementów zabezpieczających z normą. Ponadto w wielu przypadkach kierowcy zaniechali kontroli napięcia pasów po przejechaniu pierwszych kilometrów lub po gwałtownych manewrach (np. ostre hamowanie, gwałtowny skręt).
