Wymiana prawa jazdy po 185 dniach? ITD zaostrza kontrole kierowców spoza UE.

Chociaż przepisy, dotyczące konieczności wymiany praw jazdy przez obcokrajowców, nie uległy zmianie, to jednak egzekwowanie tego obowiązku już tak. Brak reakcji może kosztować przewoźnika opóźnienia w transporcie, pieniądze i reputację. Dlatego sprawdzamy szczegóły zmienionej praktyki ITD.

Spis treści:

• Co się zmieniło?
• Jak wygląda procedura wymiany?
• Konsekwencje braku wymiany prawa jazdy
• Co powinni zrobić pracodawcy?

Co się zmieniło?

Przepisy (m.in. art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy o kierujących pojazdami) nakładają na obcokrajowców obowiązek wymiany praw jazdy na polskie, jeżeli przez co najmniej 185 dni w roku przebywają na terenie naszego kraju. Tutaj nic się zmieniło, natomiast zmianie uległy praktyki ITD, która odlicza ten okres od daty wydania Karty Pobytu. Upraszcza to proces kontroli i eliminuje ewentualne wątpliwości co do długości faktycznego pobytu kierowcy.

Skala potencjalnych naruszeń jest spora, ponieważ zgodnie z danymi GITD w 2024 r. wydano 115 975 świadectw kierowcom z państw trzecich z czego:

• 58 126 Ukraińcom,
• 40 955 Białorusinom.

Jak wygląda procedura wymiany?

Procedura wymiany prawa jazdy przez obcokrajowca na polski dokument nie jest skomplikowana. Sprowadza się bowiem do złożenia w urzędzie adekwatnym dla miejsca zamieszkania wypełnionego wniosku, do którego należy dołączyć:

• oryginał (do wglądu) i tłumaczenie przysięgłego prawa jazdy
• aktualne zdjęcie
• orzeczenia lekarskie i psychologiczne
• dokument potwierdzający pobyt (np. Karta Pobytu)
• dowód opłaty (100 zł) za wydanie blankietu prawa jazdy

Ważne: wymiana prawa jazdy nie wymaga wymiany karty kierowcy. To częsty mit, który powoduje niepotrzebny lęk wśród pracowników.

Konsekwencje braku wymiany prawa jazdy

Jeśli podczas kontroli ITD ujawni brak wymiany prawa jazdy, konsekwencje będą poważne. Po pierwsze kierowca może otrzymać zakaz prowadzenia na miejscu kontroli, co unieruchomi pojazd i spowoduje opóźnienia. Osoba zarządzająca transportem w firmie przewoźnika otrzyma mandat w wysokości 500 zł, a co gorsze zdarzenie zostanie sklasyfikowane jako najpoważniejsze naruszenie. Będzie więc miało negatywny wpływ na reputację przewoźnika.

Dodatkowo wobec firmy transportowej może zostać wszczęte postępowanie wyjaśniające. W jego toku kontroli podlegać będą m.in. badania lekarskie i psychologiczne kierowcy, aktualność kursów zawodowych (kod 95), legalność zatrudnienia i posiadane przez kierowcę uprawnienia.

Co powinni zrobić pracodawcy?

Aby uniknąć ryzyka mandatów i przestojów, przewoźnicy powinni wdrożyć jasne i uporządkowane procedury. Najważniejsze jest skuteczne monitorowanie statusu pobytu kierowców. Można to wykonywać np. na podstawie dat wydania Karty Pobytu oraz terminów złożenia wniosków o ich przedłużenie.

Kolejnym etapem jest stworzenie listy do sprawdzania wymiany prawa jazdy z przypomnieniami wysyłanymi przynajmniej dwa miesiące przed przekroczeniem granicy 185 dni pobytu w Polsce.

Działania te powinny zostać wsparte edukacją pracowników, ze szczególnym podkreśleniem faktu, iż wymiana prawa jazdy na polskie nie wpływa na ważność karty kierowcy i jest stosunkowo prosta. Warto pamiętać, iż działania profilaktyczne, w przeciwieństwie do reakcji po kontroli, zabezpieczają firmę przed zbędnymi kosztami i zakłóceniami operacyjnymi.