Wymiana oleju w automacie – statyczna czy dynamiczna?

Gdy nadchodzi moment wymiany oleju w automatycznej skrzyni biegów, wielu użytkowników zastanawia się, jaką metodę wybrać – statyczną czy dynamiczną? Omawiamy zalety i wady obu rozwiązań.

Samochody z automatyczną skrzynią biegów cieszą się coraz większym zainteresowaniem wśród polskich kierowców. Za wyborem auta z tego typu przekładnią przemawia wiele czynników, jak np. łatwość obsługi oraz wygoda podczas jazdy po mieście, a także łatwiejsza odsprzedaż (zwłaszcza w przypadku modeli z segmentu premium). Ponadto współczesne automaty, w przeciwieństwie do starszych konstrukcji, zwykle nie podnoszą zużycia paliwa względem wersji ze skrzynią manualną, często zapewniają też lepsze osiągi.

Kluczem do bezproblemowej eksploatacji auta wyposażonego w automatyczną przekładnię jest przestrzeganie kilku prostych zasad (przeczytaj: Jazda automatem – 5 błędów, które popełniają kierowcy), a także regularna wymiana oleju. W tej ostatniej kwestii nie należy polegać na zaleceniach producentów aut. Często podają oni znacznie wydłużony interwał serwisowy, a czasami choćby w ogóle nie przewidują wymiany środka smarnego w skrzyni biegów. Takie podejście nie służy jednak trwałości przekładni.

W toku eksploatacji olej ulega naturalnym procesom starzenia i traci swoje adekwatności, a do tego dochodzi zużycie podzespołów automatu (m.in. przekładnie planetarne, tarcze sprzęgłowe, łożyska), czemu towarzyszy powstawanie różnych zanieczyszczeń, które zaczynają krążyć wraz ze środkiem smarnym po całym mechanizmie. W konsekwencji wewnątrz skrzyni zaczynają gromadzić się osady i nagary, które mogą zatykać zawory oraz kanały olejowe, doprowadzając do pogorszenia kultury pracy przekładni.

Specjalistyczne urządzenie do dynamicznej wymiany oleju pozwala na bieżąco kontrolować jakość środka smarnego przepływającego przez skrzynię. Stary płyn (po lewej) jest wyraźnie ciemniejszy, bo zawiera osady i zabrudzenia. Proces wymiany kończy się, gdy w obu przewodach płynie już świeży, przezroczysty olej.

Jak już wspomnieliśmy, rozwiązaniem jest odpowiedni serwis. Mechanicy najczęściej zalecają, aby pierwsza wymiana oleju w automacie została przeprowadzona po 60-120 tys. km, a kolejne – co 30-100 tys. km, w zależności od rodzaju skrzyni i sposobu użytkowania auta. Pojawia się jednak dylemat, jaką metodę wybrać, statyczną czy dynamiczną? Postaramy się znaleźć odpowiedź na to pytanie.

Statyczna wymiana oleju w automacie – plusy i minusy

Zacznijmy od zalet: metoda statyczna (czasem określana także jako grawitacyjna) jest zdecydowanie najprostsza, najtańsza i najpopularniejsza. kilka różni się od zwykłej wymiany oleju w silniku i może ją wykonać w zasadzie każdy warsztat, bo nie wymaga specjalistycznego osprzętu. Dodatkowo jej przeprowadzenie zajmuje mniej czasu niż w przypadku metody dynamicznej.

Demontaż miski olejowej jest konieczny, jeżeli chcemy wymienić także filtr oleju. To dodatkowo podnosi koszt usługi.

Zdecydowanie największą wadą statycznej wymiany jest natomiast fakt, iż ogranicza się ona tylko do spuszczenia środka smarnego z miski olejowej. Wymianie podlega jedynie część oleju (przeważnie poniżej połowy objętości), a w chłodnicy i konwerterze przez cały czas znajduje się stary płyn. W efekcie od razu po uruchomieniu auta nowy środek smarny miesza się ze starym, zużytym. Wyniki badań laboratoryjnych pokazują, iż ilość zanieczyszczeń w układzie smarowania przekładni przy metodzie statycznej obniża się zaledwie o około 25%.

Dynamiczna wymiana oleju w automacie – plusy i minusy

Dynamiczna wymiana oleju jest uznawana za najlepszą i najskuteczniejszą, bowiem umożliwia skuteczne „przepłukanie” skrzyni biegów, konwertera, przewodów i chłodnicy z zalegających zanieczyszczeń. Dzięki tej metodzie wymieniony zostaje cały środek smarny (a nie tylko ten znajdujący się w misce olejowej), co zwykle w odczuwalny sposób poprawia działanie przekładni.

Dynamiczna wymiana oleju jest wykonywana z użyciem zewnętrznego urządzenia, które wpina się w układ smarowania skrzyni biegów.

Metoda dynamiczna ma jednak dwie główne wady – czas i pieniądze. Cały proces trwa dłużej niż w przypadku grawitacyjnej wymiany oleju w automacie i wymaga skorzystania ze specjalnego urządzenia, którym nie każdy mechanik dysponuje. Ten fakt oraz konieczność użycia większej ilości oleju (2-3 razy więcej niż przy metodzie statycznej) przekładają się na wyższy koszt usługi – od kilkuset do choćby ponad tysiąca zł.

Dynamiczna wymiana oleju w automacie – co to jest i ile kosztuje?

Podsumowując, decyzja o wyborze konkretnej metody powinna zostać podjętą po konsultacji ze specjalistą. jeżeli od samego początku dbamy o kondycję przekładni i regularnie ją serwisujemy, to wystarczającym rozwiązaniem może okazać się statyczna wymiana oleju, pod warunkiem, iż będziemy ją robili nieco częściej. Z kolei w przypadku, gdy nie mamy pewności, kiedy (i czy w ogóle) w skrzyni biegów był zmieniany środek smarny albo po prostu zależy nam na dokładnym czyszczeniu wnętrza przekładni, należy postawić na metodę dynamiczną, która pozwoli pozbyć się wszelkich zanieczyszczeń z układu.