Straże miejskie i gminne ponownie z fotoradarami? Przed 2015 rokiem, kiedy to służby te straciły uprawnienia do korzystania z tych urządzeń, były siedliskiem fotoradarowej patologii – maksymalizowania zysków kosztem bezpieczeństwa i wspierania dziwnych podmiotów wynajmujących urządzenia pomiarowe.
Niedostosowanie prędkości do warunków ruchu wciąż pozostaje jedną z głównych przyczyn wypadków drogowych w Polsce. W 2023 roku kierowcy byli odpowiedzialni za 19 058 wypadków, które pochłonęły życie 1622 osób i raniły ponad 22 tysiące innych. W związku z tym problemem poseł Daria Gosek-Popiołek, wraz z grupą sześciu innych posłów, zgłosiła interpelację, poruszając kwestię przywrócenia strażom miejskim uprawnień do korzystania z fotoradarów. Jak wynika z odpowiedzi Ministerstwa Infrastruktury, temat ten jest w tej chwili analizowany, choć perspektywa zmian wydaje się odległa.
Straże miejskie bez fotoradarów – skutki zmiany przepisów
Przy okazji nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym z 2015 roku, straże miejskie straciły uprawnienia do wykonywania kontroli prędkości przy pomocy fotoradarów. Decyzja ta miała na celu wyeliminowanie nadużyć związanych z wykorzystywaniem tych urządzeń przez niektóre gminy. Niemniej jednak, samorządy podkreślają, iż utrata tego narzędzia znacznie utrudniła działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa na drogach lokalnych.
Jak wykazały badania Instytutu Transportu Samochodowego z 2016 roku, po usunięciu fotoradarów straży miejskiej aż 73% kierowców przekraczało prędkość w miejscach, gdzie wcześniej były one instalowane.
Posłowie pytają, resort odpowiada
W interpelacji poseł Gosek-Popiołek zapytała m.in. o liczbę wniosków samorządów w sprawie instalacji nowych fotoradarów oraz o możliwość przywrócenia strażom miejskim uprawnień do ich stosowania.
Z odpowiedzi Ministerstwa Infrastruktury wynika, iż w okresie od października 2023 roku do września 2024 roku do Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego wpłynęło 769 wniosków o instalację fotoradarów, z czego 26% pochodziło od samorządów. Pomimo współpracy GITD z gminami w zakresie montażu urządzeń rejestrujących w określonych lokalizacjach, możliwości finansowania takich inwestycji są ograniczone do dróg zarządzanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.
W sprawie przywrócenia strażom miejskim uprawnień do korzystania z fotoradarów, stanowisko ministerstwa pozostaje sceptyczne. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, odpowiedzialność za kontrolę prędkości należy do policji i Inspekcji Transportu Drogowego.
Temat pozostaje otwarty
Od maja 2024 roku funkcjonuje specjalna grupa robocza, która analizuje przepisy dotyczące straży miejskich. Według ministerstwa obecne regulacje wykluczają straże miejskie z zadań związanych z bezpieczeństwem w ruchu drogowym, które pozostają w gestii wyspecjalizowanych służb. Jednakże prace tej grupy mogą stanowić punkt wyjścia do ewentualnych szerszych zmian legislacyjnych w przyszłości.
Czy fotoradary wrócą do straży miejskiej?
Chociaż nie można całkowicie wykluczyć powrotu fotoradarów do straży miejskiej, obecna polityka rządu wskazuje na priorytetowe traktowanie wyspecjalizowanych instytucji, takich jak policja i GITD, w kwestii nadzoru nad ruchem drogowym. Samorządy wciąż mogą składać wnioski o instalację urządzeń rejestrujących, jednak realizacja tych projektów jest uzależniona od finansowania i priorytetów Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.
Ostateczne decyzje będą zależeć od wyników prac grupy roboczej i dalszych analiz dotyczących funkcji straży miejskich. Na chwilę obecną priorytetem pozostaje zwiększanie liczby odcinkowych pomiarów prędkości oraz wsparcie lokalnych inicjatyw bezpieczeństwa drogowego w ramach istniejących regulacji.