PN-EN 13201 – praktyczny przewodnik po normach oświetlenia drogowego LED

luxon.pl 3 dni temu

Norma PN-EN 13201 określa wymagania dla oświetlenia drogowego – od luminancji jezdni, przez równomierność, aż po kontrolę olśnienia. To najważniejszy standard, który decyduje o bezpieczeństwie kierowców, widoczności przeszkód i komforcie poruszania się po zmroku. Dobrze zaprojektowane oświetlenie LED redukuje liczbę zdarzeń nocnych, poprawia czytelność geometrii drogi i pozwala na efektywną modernizację infrastruktury miejskiej. Poniżej znajdziesz praktyczny przewodnik po klasach drogowych (M, C, P), luminancji, luxach i wymaganiach normy.

Czym jest luminancja i dlaczego w drogach jest ważniejsza niż luxy?
Jakie parametry muszą spełniać klasy M (M1–M6) według PN-EN 13201?
Kiedy projektować w luksach, a kiedy w cd/m²?
Jak dobrać oprawy i optyki LED do dróg miejskich, ekspresowych i przejść?
Jakie błędy najczęściej pojawiają się przy projektowaniu oświetlenia drogowego – i jak ich uniknąć?

PN-EN 13201 – fundament bezpiecznego oświetlenia drogowego

Norma PN-EN 13201 definiuje wymagania dotyczące oświetlenia ulic, dróg ekspresowych, przejść dla pieszych, ścieżek rowerowych i stref pieszych. W przeciwieństwie do obiektów przemysłowych, w drogach stosuje się przede wszystkim luminancję jezdni (cd/m²), czyli ilość światła odbitego od nawierzchni widzianego przez kierowcę. To właśnie ten parametr decyduje o czasie reakcji, widoczności przeszkód i bezpieczeństwie ruchu.

Dlaczego to ważne:

zapewnienie adekwatnego kontrastu między jezdnią a obiektem,
mniejszy efekt olśnienia (fTI), a tym samym bezpieczniejsze prowadzenie pojazdu,
lepsza czytelność łuków, skrzyżowań i przejść,
mniej zdarzeń nocnych i większy komfort mieszkańców.

Klasy M – oświetlenie dróg o ruchu pojazdów (PN-EN 13201)

Minimalne wymagania luminancji jezdni (Lav), równomierności oraz olśnienia dla dróg głównych, miejskich i ekspresowych:

KlasaLav (cd/m²) ≥U₀ ≥Uₗ ≥fTI (%) ≤REI ≥

M1

2,00

0,40

0,70

10

0,35

KlasaLav (cd/m²) ≥U₀ ≥Uₗ ≥fTI (%) ≤REI ≥

M2

1,50

0,40

0,70

10

0,35

KlasaLav (cd/m²) ≥U₀ ≥Uₗ ≥fTI (%) ≤REI ≥

M3

1,00

0,40

0,60

15

0,30

KlasaLav (cd/m²) ≥U₀ ≥Uₗ ≥fTI (%) ≤REI ≥

M4

0,75

0,40

0,60

15

0,30

KlasaLav (cd/m²) ≥U₀ ≥Uₗ ≥fTI (%) ≤REI ≥

M5

0,50

0,35

0,40

15

0,30

KlasaLav (cd/m²) ≥U₀ ≥Uₗ ≥fTI (%) ≤REI ≥

M6

0,30

0,35

0,40

20

0,30

KlasaLav (cd/m²) ≥U₀ ≥Uₗ ≥fTI (%) ≤REI ≥

M1	2,00	0,40	0,70	10	0,35
M2	1,50	0,40	0,70	10	0,35
M3	1,00	0,40	0,60	15	0,30
M4	0,75	0,40	0,60	15	0,30
M5	0,50	0,35	0,40	15	0,30
M6	0,30	0,35	0,40	20	0,30

Zastosowanie normy PN-EN 13201 w praktyce Luxon LED

W projektach drogowych Luxon LED uwzględniamy wszystkie wymogi normy PN-EN 13201:2016, w tym:

obliczenia luminancji jezdni (Lav, U₀, Uₗ, fTI, REI),
dobór optyk i rozsyłu światła zgodnie z klasą drogi,
analizę efektywności energetycznej wg PN-EN 13201-5,
dobór barwy światła i ograniczenie olśnienia,
dokumentację projektową i powykonawczą dla inwestora.

Dobre praktyki – od audytu do wdrożenia

Audyt oświetlenia – pomiary natężenia i równomierności, weryfikacja klas oświetleniowych.
Projekt w DIALux evo – obliczenia luminancji i analiza olśnienia fTI.
Dobór opraw – optyki drogowe typu M, P, C, wysoka skuteczność i trwałość.
Sterowanie – czujniki zmierzchu, redukcje nocne, systemy Smart City.
Wdrożenie i odbiór – pomiary powykonawcze zgodne z normą PN-EN 13201.

Najczęstsze błędy i jak ich uniknąć

Projektowanie dróg w luksach zamiast w luminancji → błędna interpretacja normy.
Niewłaściwa optyka → doświetlanie niepotrzebnych obszarów, straty energii.
Ignorowanie parametrów fTI i REI → większe ryzyko olśnienia kierowców.
Niska równomierność → “plamy światła” i utrata kontrastu jezdni.
Brak sterowania → utrata 20–40% możliwych oszczędności energii.

Co dalej?

Nie trać czasu – dobierz oświetlenie z ekspertem. Podaj podstawowe dane (klasa drogi, wysokość zawieszenia, geometria terenu), a nasi specjaliści przygotują obliczenia luminancji i dobiorą optykę dopasowaną do Twojej infrastruktury.

Idź do oryginalnego materiału