Odbudowana Skoda 1100 OHC Coupe

2 lat temu

Aby uczcić 120. rocznicę ŠKODA Motorsport, pracownicy Muzeum ŠKODA i Centrum Prototypów współpracowali przy projekcie rekonstrukcji samochodu wyścigowego SKODA 1100 OHC Coupe. Zespoły rozpoczęły od regeneracji oryginalnej ramy, podwozia i silnika oraz przebudowały nadwozie zgodnie z historyczną dokumentacją. Wykorzystano przy tym najnowocześniejsze dostępne technologie, a także tradycyjne techniki budowy karoserii.

Pierwszy egzemplarz z otwartym nadwoziem z 1957 roku

Projektowanie ŠKODY 1100 OHC (oznaczenie typu wewnętrznego 968), przeznaczonej głównie do wyścigów długodystansowych, rozpoczęło się już wiosną 1956 roku. Pod koniec 1957 roku ukończono pierwszy z dwóch egzemplarzy z otwartą karoserią z tworzywa wzmacnianego włóknem szklanym GRP (więcej o niej możecie przeczytać tutaj). Ten pojazd jest przez cały czas jednym z najważniejszych punktów ekspozycji Muzeum ŠKODA w Mladej Boleslav. Regularnie startuje w krajowych i międzynarodowych imprezach samochodów klasycznych. Drugi egzemplarz 1100 OHC jest używany przez SKODA UK do celów reklamowych, głównie na lokalnych imprezach w Wielkiej Brytanii.

Coupé z 1960 roku

W latach 1959/1960 kontynuowano prace nad projektem 968 i powstały dwa egzemplarze wersji coupé Skody 1100 OHC z zamkniętym nadwoziem. Zastosowano w nich wypróbowane i przetestowane komponenty z modeli produkcyjnych ŠKODY. Jednak w przeciwieństwie do ŠKODY SPORT i SUPERSPORT, które powstały pod koniec lat 40., pojazd nie opierał się już na centralnej ramie z widelcami służącymi do zamontowania z przodu silnika OHV. Zamiast tego SKODA 1100 OHC Coupe wykorzystała lekką, ale sztywną ramę kratownicową spawaną z cienkościennych rur. W przednim zawieszeniu zastosowano dwa trójkątne wahacze umieszczone jeden nad drugim, natomiast z tyłu zamontowano oś z wahaczami wleczonymi.

Silnik został umieszczony za przednią osią. Wraz z zespołem montażowym, składającym się z mechanizmu różnicowego tylnej osi i pięciobiegowej skrzyni biegów, dawał niemal idealny rozkład masy samochodu. Dzięki temu samochód doskonale się prowadził.

SKODA 1100 OHC Coupe była napędzana przez wolnossący czterocylindrowy silnik rzędowy. Cylindry i skrzynia korbowa zostały wykonane z aluminium i pochodzą od ŠKODY 440 „Spartak”, podobnie jak wał korbowy. Jednak samochód wyścigowy generował znacznie większą od Spartaka moc, która seryjnie wynosiła 40 KM (29,4 kW) przy 4200 obr./min. Dzięki zoptymalizowanym komorom spalania i napędowi zaworów OHC, stopniowi sprężania 9,3:1, dwóm gaźnikom, podwójnemu zapłonowi akumulatora firmy Bosch, Scintilla Magneto Vertex i wiele innych modyfikacji, jego moc wynosiła aż 92 KM (67,7 kW) przy 7700 obr./min. To dawało imponujące w tamtych czasach 85 KM na litr pojemności skokowej.

W przypadku krótkich wyścigów silnik mógł osiągnąć choćby 8500 obr./min. W zależności od zastosowanego głównego przełożenia, które można było wymieniać dopasowując osiągi do konkretnego toru wyścigowego, dwumiejscowy samochód z aluminiową karoserią i ciężarem własnym wynoszącym zaledwie 555 kg osiągał prędkość maksymalną około 200 km/h. Hamulce dwuobwodowe zawsze zapewniały skuteczne hamowanie, a w celu zmniejszenia masy nieresorowanej na mechanizmie różnicowym zamontowano tylne hamulce bębnowe.

Krótka wyścigowa historia

Wyścigowa kariera dwóch coupé ŠKODY 1100 OHC trwała od 1960 do 1962. W 1966 roku sprzedano je prywatnym nabywcom. Powodem był fakt, iż samochody nie mogły już uczestniczyć w zawodach z powodu zmian w przepisach technicznych. Nowe przepisy spowodowały koniec klasy samochodów z silnikami poniżej 1100 cm3. Niestety później oba samochody uległy zniszczeniu w wypadkach drogowych.

Właściciel pierwszego pojazdu, którego ocalałe elementy wykorzystano do przebudowy, wymienił silnik 1100 OHC na seryjny czterocylindrowy silnik z rozrządem OHV od modelu FELICIA. Oryginalny silnik był przez długi czas wystawiany w szkole zawodowej w Mladej Boleslav. Następnie zamontowano go w zrekonstruowanym 1100 OHC Coupé.

Drugie coupé spaliło się w wypadku. Kierowcy udało się uciec z pojazdu, ale aluminiowa karoseria uległa nieodwracalnemu uszkodzeniu. Zdemontowaną, jedyną w swoim rodzaju tylną oś ze zintegrowaną skrzynią biegów wystawiano jako część kolekcji w Narodowym Muzeum Techniki w Pradze. Została ona przekazana do Muzeum ŠKODA 25 lat temu. W 2014 roku Muzeum ŠKODY nabyło od prywatnego kolekcjonera przestrzenną ramę rurową. Była ona niestety w trzech fragmentach, ale z kompletną przednią osią i innymi zachowanymi częściami.

Odrodzenie legendy

Projekt renowacji nie byłby możliwy bez ekspertów z Muzeum ŠKODY i ich doświadczenia w pracy nad otwartą ŠKODA 1100 OHC. Oryginalna dokumentacja techniczna również miała najważniejsze znaczenie dla powodzenia projektu. Prawie wszystko zostało zachowane w archiwum ŠKODA AUTO, łącznie z opisem każdej sekcji produkcyjnej i rysunkami technicznymi montażu poszczególnych podzespołów. Oryginalne elementy mechaniczne ulegały bardzo niewielkiemu zużyciu, ponieważ samochód brał udział tylko w kilku wyścigach. Renowacja całego podwozia wraz z nowo zrekonstruowaną chłodnicą, zbiornikiem paliwa i innymi elementami została zakończona pod koniec 2015 roku.

Pierwotnie podwozie samochodu miano wystawić w Muzeum ŠKODY obok samochodu z otwartym nadwoziem. Postanowiono jednak zrekonstruować coupé jako w pełni sprawny pojazd.

Rekonstrukcja aluminiowej karoserii

Najtrudniejszym zadaniem była rekonstrukcja aluminiowej karoserii. Pierwotnym projektantem był były fabryczny konstruktor Jaroslav Kindl. Według jego dokumentów ówcześni stolarze zbudowali drewniany model. Grupa blacharzy manualnie wykuła aluminiowe panele, a poszczególne części zostały następnie zespawane lub znitowane.

Przez cały czas trwania odbudowy zespół warsztatów renowacyjnych Muzeum ŠKODA ściśle współpracował z kolegami z Centrum Prototypów w ŠKODA AUTO. Na podstawie skanów rysunków 2D w skali 1:1 stworzono trójwymiarową siatkę, którą następnie poddano obróbce. Skrupulatnie zbadano i poprawiono kształty poszczególnych elementów, np. z przodu pojazdu i wokół tylnych świateł. Zdjęcia historyczne porównano ze szkicami i modelem 3D. Eksperci mogli wtedy obejrzeć samochód ze wszystkich stron w wirtualnym studiu i wprowadzić poprawki. Powstały miniaturowe modele, a następnie modele przednich i tylnych narożników nadwozia w skali 1:1. Po ekspertyzach, niezbędnych regulacjach i ostatecznym zatwierdzeniu inżynierowie ŠKODA AUTO rozpoczęli prace przy przegrodach, nadkolach i innych elementach nadwozia.

Nadwozie powstało z kutych i manualnie spawanych blach aluminiowych o grubości 0,8 mm i 1 mm. Pierwotnie oba coupé były wyjątkowe i miały anodowane wykończenie. Jednak na torze ta obróbka powierzchni nie przyniosła żadnych korzyści. Dlatego też, w połowie sezonu 1962, oba samochody pomalowano na czerwono.

Skomplikowany projekt całkowitej rekonstrukcji pojazdu wymagał pozyskania wielu mniejszych komponentów. Musiały być one identyczne z częściami używanymi w pojazdach produkcyjnych w tamtym czasie. Na przykład zewnętrzne klamki coupé były takie same jak w ŠKODZIE 1200 „Sedan”. Z kolei niektóre przełączniki i stacyjkę zastosowano również w ŠKODZIE 440 „Spartak” i OCTAVII. Trójramienną kierownicę wykończoną czarnym plastikiem przejęto od przedwojennej bestsellerowej ŠKODY POPULAR.