Motoryzacja w Unii Europejskiej wkracza w nowy etap przekształceń. Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje dotyczące przyszłych norm emisji i etykiet do samochodów.
Komisja Europejska uruchomiła właśnie podwójny proces konsultacyjny – w sprawie przyszłości norm emisji CO₂ dla samochodów osobowych i dostawczych oraz przeglądu dyrektywy dotyczącej etykiet informacyjnych pojazdów. W centrum uwagi znalazły się kwestie dekarbonizacji, konkurencyjności sektora oraz transparentności dla konsumentów.
Europejski przemysł motoryzacyjny to filar gospodarki Unii – generuje on rocznie ok. 1 bln euro PKB i utrzymuje łącznie około 13 mln miejsc pracy. Spośród nich aż 3 mln zatrudnionych jest bezpośrednio w procesach produkcyjnych.
Ta strategiczna branża, mająca najważniejsze znaczenie nie tylko dla eksportu i innowacyjności, ale również dla ekologicznego zwrotu Wspólnoty, staje dziś w obliczu konieczności poważnych reform regulacyjnych.
Uruchomione właśnie konsultacje mają na celu zaktualizowanie dwóch kluczowych aktów prawnych: rozporządzenia w sprawie emisji CO₂ dla nowych pojazdów oraz dyrektywy o etykietowaniu samochodów. Komisja Europejska planuje zebrać opinie obywateli, przedsiębiorstw i organizacji społecznych, by ustalić zarówno kierunek, jak i zakres ewentualnych modyfikacji.
Neutralność klimatyczna nie poczeka
Obowiązujące w tej chwili przepisy w zakresie emisji CO₂ dla aut osobowych i dostawczych zostały przyjęte w ramach rozporządzenia (UE) 2023/851, które zaktualizowało wcześniejsze ramy z 2019 r.
Ich celem było stworzenie skutecznego mechanizmu wsparcia dla realizacji unijnych celów klimatycznych – redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. oraz osiągnięcia neutralności klimatycznej najpóźniej w połowie stulecia.
Kluczowym założeniem tych przepisów jest nie tylko zachęcanie do rozwoju pojazdów bezemisyjnych, ale także budowanie przewagi konkurencyjnej UE na rynku technologii czystej mobilności.
Obecna rewizja przepisów – realizowana w ramach tzw. planu działań przemysłowych dla europejskiego sektora motoryzacyjnego – ma wzmocnić te cele, opierając się na bieżącej wiedzy naukowej, rzeczywistych postępach technologicznych oraz analizie kosztów społecznych i ekonomicznych.
Konsultacje z wizją sprawiedliwej transformacji
Komisja deklaruje, iż proces przeglądu będzie „ekonomicznie opłacalny i społecznie sprawiedliwy”. W praktyce oznacza to m.in. dążenie do takich rozwiązań, które nie tylko przyspieszą transformację sektora w stronę bezemisyjności, ale również nie doprowadzą do nadmiernego obciążenia konsumentów i producentów – zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw.
Nie bez znaczenia jest również kwestia uproszczenia ram regulacyjnych. W sytuacji, gdy sektor motoryzacyjny walczy z inflacją kosztów, presją inwestycyjną i rosnącą konkurencją ze strony rynków azjatyckich,
Komisja zapowiada ograniczenie zbędnych obowiązków administracyjnych. Taka deklaracja może mieć najważniejsze znaczenie dla utrzymania dynamiki inwestycyjnej i innowacyjnej w regionie.
Etykiety dla kierowców przyszłości
Drugim filarem ogłoszonych konsultacji jest planowany przegląd dyrektywy dotyczącej etykietowania samochodów. Chodzi o te naklejki, które widzimy na szybach nowych aut – informujące o spalaniu, emisji CO₂ i klasie energetycznej.
Komisja uznaje, iż w obliczu rosnącej liczby modeli elektrycznych, hybrydowych i alternatywnych – a także rosnącego zainteresowania konsumentów kwestiami środowiskowymi – dotychczasowe etykiety wymagają aktualizacji.
Nowa wersja przepisów ma zapewnić klientom bardziej precyzyjne i porównywalne informacje, dzięki którym decyzje zakupowe będą nie tylko racjonalne ekonomicznie, ale również bardziej świadome środowiskowo.
Tym samym etykietowanie ma odegrać rolę katalizatora popytu na pojazdy niskoemisyjne i bezemisyjne. Jednocześnie ma to wesprzeć producentów w realizacji celów redukcji emisji CO₂ – pokazując konsumentom korzyści płynące z wyboru bardziej ekologicznych rozwiązań.
Podstawą dla tej części procesu legislacyjnego będzie ocena istniejącej dyrektywy, opublikowana 4 lipca 2025 r. To ona ma wyznaczyć granice, w jakich możliwa będzie reforma – zarówno w zakresie formy i treści etykiet, jak i ich zastosowania w różnych kanałach sprzedaży, w tym online.
Społeczeństwo obywatelskie zaproszone do głosu
Konsultacje, jak podkreśla Komisja, mają charakter otwarty. Obywatele UE, przedstawiciele przemysłu, organizacje konsumenckie, stowarzyszenia ekologiczne, eksperci, a także samorządy mogą zgłaszać swoje uwagi za pośrednictwem platformy Have Your Say do 29 września 2025 r..
Celem jest zebranie zróżnicowanego materiału dowodowego, który pomoże lepiej zrozumieć potrzeby i oczekiwania różnych grup interesu.
Propozycje i opinie zebrane w tym procesie zostaną uwzględnione przy przygotowywaniu rewizji obu aktów prawnych – zarówno rozporządzenia emisyjnego, jak i dyrektywy etykietowej. Konsultacje mają przyczynić się do ukształtowania ram regulacyjnych, które będą bardziej elastyczne, efektywne i dostosowane do realiów rynku i potrzeb konsumentów.